تفکر و اندیشه نخستین و بهترین راه است که انسان به وسیله آن می تواند آگاهی های لازم را برای پرهیز از گناه بدست آورد.ایمان به خدا و یاد او و توجه به اینکه در هر شرایط و حالی ناظر بر اعمال و رفتار ماست واوست که قاضی دادگاه روز رستاخیز است ، از عوامل مهم پرهیز از گناه است .
- دروغ گویی: از گناهان کبیره است که خداوند به عذاب و مجازات آن وعده آتش جهنم داده است . این گناه باعث خواری انسان در نظر مردم است . فرد را نزد مردم شرمنده می سازد و آبروی او را به راحتی می برد . از آثار دروغ این است که روزی و رزق را کم می کند .
- بدخلقی : منظور از بد خلقی مجموعه ای از صفات زشت و ناشایست است که باعث بروز رفتار های ناپسند در برخورد با مردم است که این رفتار، انسان را از خدا و مردم دور می کند .
- غیبت کردن: که سنگینی گناه آن از بسیاری از گناهان بیشتر است . غیبت کردن از گناهانی است که آبرو ، احترام و شخصیت انسان را نابود می کند .
- حسد:گناهیست که فردی خواهان این باشد که نعمت و یا خوشی از زندگی کسی برود. بدترین نوع حسد آن است که انسان از دیدن نعمت دیگران رنجور شود و به سخت ترین بیماری های روحی دچار شود .
-دورویی: آن است که فرد در حضور کسی از او تعریف و تمجید کند ، ولی در غیاب او بر خلاف آن رفتار کند
حضرت علی (ع ) می فرماید:« از نفاق و دورویی بپرهیز ، زیرا کسی که دورو و دو چهره است ، آبرو و منزلتی نزد خداوند ندارد.»
بنابراین ایمان به خدا و یاد او ، تفکر و اندیشه در رابطه با اعمالمان و اینکه قبل از هرسخنی و هر عملی به عواقب آن بیندیشیم، از مهمترین راههای پرهیز از گناه است .
